Ανω-κάτω οι επενδυτές για τις τράπεζες

Κραχ στις τραπεζικές μετοχές και αναστάτωση στους μετόχους προκάλεσε χθες η δημοσιοποίηση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών...
Οι επενδυτές έσπευσαν να πουλήσουν τις μετοχές τους, οι οποίες κατέγραψαν απώλειες έως 18%, ενώ οι τραπεζίτες σχολίαζαν πως «η ροπή προς τον λαϊκισμό οδήγησε στη σύνταξη και υπογραφή αυτής της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου για την ανακεφαλαιοποίηση. Και δυστυχώς καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η συμμετοχή των ιδιωτών στις επικείμενες αυξήσεις».

Συγκεκριμένα χθες, ύστερα από 8 μήνες συζητήσεων, με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου «έκλεισαν» οι όροι και το χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης, που είναι προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τους όρους, οι ιδιώτες μέτοχοι θα πρέπει να εισφέρουν τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για να καλύψουν το 10% των κεφαλαιακών αναγκών που απαιτούνται για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Το υπόλοιπο 90% θα καλυφθεί από κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Το 10% των απαιτούμενων κεφαλαίων για να έχουν οι τράπεζες δείκτη Core Tier I 6% θα καλυφθεί από τους ιδιώτες μετόχους. Και το 90% των κεφαλαίων θα αντληθεί από το ΤΧΣ. Η τιμή θα είναι ίδια για το ΤΧΣ και τους ιδιώτες μετόχους

Συγκεκριμένα οι τέσσερις πράξεις της ανακεφαλαιοποίησης είναι: αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου με συμμετοχή ιδιωτών, άντληση κεφαλαίων από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών ειδικού τύπου -τα γνωστά CoCos-, παροχή warrants (δικαιώματα κτήσης μετοχής).

Ας σημειωθεί ότι η υπουργική απόφαση, που υπεγράφη την Κυριακή διά περιφοράς και ανακοινώθηκε χθες το μεσημέρι, προβλέπει ότι τουλάχιστον το 6% του σταθμισμένου ενεργητικού κάθε τράπεζας θα καλύπτεται από βασικά εποπτικά κεφάλαια, που αντιστοιχούν σε κοινές μετοχές. Το υπόλοιπο, για να ανέλθει ο δείκτης Core Tier I στο 9%, μπορεί να καλυφθεί από CoCos, ενώ θα προσμετρηθούν και οι προνομιούχες μετοχές.

Δηλαδή οι τράπεζες θα αντλήσουν μέσω ΑΜΚ τα κεφάλαια που χρειάζονται, προκειμένου να ανεβάσουν το Core Tier I τουλάχιστον στο 6%.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα διενεργηθούν σε χαμηλές τιμές.

Η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου αναφέρει ότι το συνολικό ποσό της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδος και που απαιτείται ώστε ο συντελεστής κυρίων στοιχείων των βασικών ιδίων κεφαλαίων (CoreTier 1 ratio) του πιστωτικού ιδρύματος να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον 6%.

«Ειδικά για τον σκοπό της παρούσας διάταξης δεν συνυπολογίζονται στα κύρια στοιχεία των βασικών ιδίων κεφαλαίων, οι προνομιούχες μετοχές του ν. 3723/2008, ούτε οι υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες του παρόντος νόμου, έκδοσης του πιστωτικού ιδρύματος». Οι προνομιούχες μετοχές, όπως και τα μετατρέψιμα ομολογιακά εργαλεία που θα εκδοθούν, τα λεγόμενα CoCos, θα προσμετρηθούν στο υπόλοιπο 3% (για να φτάσει στο 9% το Core Tier 1).
Πιο απλά αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες με θετικά σήμερα ίδια κεφάλαια (όπως θα είναι η Alpha μετά την εξαγορά της Εμπορικής) θα έχουν κεφαλαιακή δομή που θα αποτελείται κατά 66,7% από κοινές μετοχές και κατά τουλάχιστον 33,3% από CoCos.

Αυξήσεις Τον Απρίλιο 2013

Οι τιμές έκδοσης των νέων μετοχών στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης θα είναι με έκπτωση 50% της χρηματιστηριακής τιμής των τελευταίων 50 ημερών πριν από την απόφαση της γενικής συνέλευσης. Οι τράπεζες θα πρέπει μέχρι τον Μάρτιο να έχουν καταθέσει τα ενημερωτικά τους φυλλάδια στις αρμόδιες αρχές προκειμένου να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου. Μάλιστα θα προηγηθεί προγραμματισμός και χρονικός συντονισμός, ώστε να μην πέσουν όλες οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου μαζί. Οι αυξήσεις κεφαλαίου θα πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του Απριλίου του 2013.

Για να αποκτήσουν warrants 
Η συμμετοχή των ιδιωτών θα πρέπει να φτάσει στο 10%

Για να έχουν δικαίωμα στην απόκτηση των warrants, με βάση τον ισχύοντα νόμο, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην όλη διαδικασία θα πρέπει να φτάσει τουλάχιστον στο 10% και αντίστοιχα η συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα καλύψει το υπόλοιπο 90%. Από αυτήν τη συμμετοχή, σύμφωνα με την απόφαση, θα καθοριστεί και ο αριθμός των warrants, των δικαιωμάτων επαναγοράς από ιδιώτες μετοχών που θα κατέχει το ΤΧΣ.

Παράδειγμα
Αν π.χ. η τράπεζα καλύψει το 10% από τους ιδιώτες μετόχους και το 90% από το ΤΧΣ, τα warrants θα είναι 9 ανά μετοχή. Στην Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου δίδεται ένας μαθηματικός τύπος για την αναλογία των warrants. Ο τύπος προκύπτει ως εξής: Χ warrants = Α κοινές μετοχές που θα λάβει το ΤΧΣ / Β κοινές μετοχές που θα λάβουν οι ιδιώτες.

Για παράδειγμα: αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής και ένας μέτοχος αποκτήσει 100 μετοχές στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, θα μπορεί να λάβει και τα αντίστοιχα δικαιώματα για να αγοράσει επιπλέον 900 μετοχές στο μέλλον. Τα warrants θα φέρουν απόδοση 3% ετησίως και θα ενεργοποιούνται από τον δεύτερο χρόνο.

Δηλαδή, αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής σε μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου -καθώς αποτελεί προαπαιτούμενο- και η τιμή της αύξησης θα γίνει για παράδειγμα στο 1 ευρώ, για να ασκηθούν τα warrants θα πρέπει ο κάτοχος των μετοχών να καταβάλει στο ΤΧΣ, αφού από το Ταμείο θα αγοράσει τα warrants 1 ευρώ +3% απόδοση, ανεξαρτήτως από το πού θα βρίσκεται η τιμή της μετοχής στο χρηματιστήριο.

Θα καλυφθούν 100% από το ΤΧΣ
Οι τράπεζες μπορούν να εκδίδουν ομολογίες CoCos

Οι τράπεζες μπορούν να εκδίδουν υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos) πριν ή μετά την αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου που θα καλυφθούν κατά 100% από το ΤΧΣ. Τα CoCos θα είναι αόριστης διάρκειας, χωρίς ημερομηνία λήξης, εκτός αν εξαγοραστούν ή μετατραπούν σε μετοχές. Θα εκδοθούν με αρχικό επιτόκιο 7%, το οποίο θα προσαυξάνεται ετησίως κατά 0,5%.
Τα ποσά των τόκων καταβάλλονται σε ετήσια βάση σε μετρητά, εκτός και αν υφίσταται περίπτωση αντικατάστασής τους με εισφορά εις είδος, ήτοι με κοινές μετοχές. Αυτό μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που τα ελάχιστα βασικά εποπτικά κεφάλαια της τράπεζας υποχωρήσουν κάτω του 5,125% ή αν η καταβολή τόκου σε μετρητά κριθεί από την Τράπεζα Ελλάδος ότι θα έθετε σε κίνδυνο τη συμμόρφωση της τράπεζας με την υποχρέωση τήρησης του ελάχιστου συντελεστή κυρίων στοιχείων των βασικών εποπτικών κεφαλαίων.

Αν περάσουν πέντε χρόνια από την έκδοση των CoCos και οι τράπεζες δεν τα έχουν επαναγοράσει, τότε μετατρέπονται υποχρεωτικά σε κοινές μετοχές και μάλιστα σε τιμή κατά 50% χαμηλότερη αυτής στην οποία είχε διενεργηθεί η αύξηση κεφαλαίου. Αν δηλαδή η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου διενεργηθεί με τιμή έκδοσης τα 1,2 ευρώ ανά μετοχή, το ανεξόφλητο υπόλοιπο των CoCos θα μετατραπεί υποχρεωτικά μετά την παρέλευση της 5ετίας σε κοινές μετοχές στην τιμή των 60 σεντς, διπλασιάζοντας έτσι τον αριθμό των μετοχών και προκαλώντας νέο dilution στους τότε μετόχους.
Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, ο όρος αυτός αποτελεί αντικίνητρο για τη συμμετοχή των ιδιωτών στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου καθώς η απόδοση της επένδυσής του εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την ικανότητα της τράπεζας να εξοφλήσει τα CoCos μέσα στην 5ετία.

Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου
Η τιμή μετοχής των τραπεζών θα καθοριστεί με έκπτωση 50%

Με έκπτωση 50% επί της μέσης χρηματιστηριακής τιμής των τελευταίων 50 ημερών θα καθοριστεί η τιμή μετοχής που θα διενεργηθούν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών. Οπως είναι γνωστό, το 10% των απαιτούμενων κεφαλαίων για να έχουν οι τράπεζες δείκτη Core Tier I 6% θα καλυφθεί από τους ιδιώτες μετόχους.

Και το 90% των κεφαλαίων θα αντληθεί από το ΤΧΣ. Η τιμή θα είναι ίδια για το ΤΧΣ και τους ιδιώτες μετόχους. Σύμφωνα με την πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, η τιμή διάθεσης των κοινών μετοχών θα είναι ίση ή κατώτερη από τη μικρότερη εκ των ακόλουθων δύο τιμών:
1) ποσοστό 50% επί της μέσης χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής κατά τη διάρκεια των πενήντα (50) ημερών διαπραγμάτευσης που προηγούνται της ημερομηνίας καθορισμού της τιμής διάθεσης των μετοχών, και
2) την τιμή κλεισίματος της μετοχής στην οργανωμένη αγορά κατά την ημέρα διαπραγμάτευσης που προηγείται της τιμής διάθεσης των μετοχών. Οσον αφορά τα πιστωτικά ιδρύματα οι μετοχές των οποίων δεν είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά ή οι μετοχές των οποίων τελούν σε αναστολή διαπραγμάτευσης για περισσότερες από δέκα (10) ημέρες διαπραγμάτευσης εντός του διαστήματος που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μέσης χρηματιστηριακής τιμής, είναι ίση με ή κατώτερη από ποσοστό 50% επί της εύλογης αξίας της μετοχής του πιστωτικού ιδρύματος.

Η κατά τα ανωτέρω εύλογη αξία προσδιορίζεται από τον μέσο όρο των πριν από την κεφαλαιακή ενίσχυση αξιών της μετοχής, όπως αυτός προκύπτει από τις εκτιμήσεις δύο (2) ανεξάρτητων, από το πιστωτικό ίδρυμα, ελεγκτών ή ελεγκτικών γραφείων, που διενεργούνται με κοινά αποδεκτές μεθόδους και κριτήρια, βάσει των ανωτέρω κριτηρίων.

Εφη Καραγεώργου για το Έθνος