Η κρίση έκοψε τα φτερά των OΑ - Aegean

Του Φώτη Φωτεινού

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας συγχώνευσης αποκαλύπτουν τα οικονομικά αποτελέσματα των Aegean Airlines και Olympic Air. Το πρώτο τρίμηνο του έτους, οι ζημιές προ φόρων της Aegean εκτοξεύτηκαν στα 32 εκατ. ευρώ, ενώ μεγαλύτερες ήταν εκείνες της Olympic Air.

Οι δυο άλλοτε «άσπονδοι εχθροί» είναι πολύ πιθανό, από την 1η Οκτωβρίου, να βρεθούν υπό την ίδια στέγη. Η έγκριση, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της συγχώνευσης των δυο εταιρειών αναμένεται ως τις 30 Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, αυτό που ανησυχεί περισσότερο τις διοικήσεις και τους μετόχους τους δεν είναι η απόφαση της Ε.Ε., αλλά οι σταδιακά επιδεινούμενες οικονομικές συνθήκες (μείωση αγοραστικής δύναμης, αύξηση τιμής πετρελαίου).

Η Aegean Airlines και η Olympic Air άρχισαν τις μεταξύ τους «αερομαχίες» την 1η Οκτώβρη 2009, οπότε ξεκίνησε η εμπορική λειτουργία της δεύτερης. Οι δυο εταιρείες έκαναν άμεσα γενναίες προσφορές, προκειμένου να κερδίσουν την αγορά. Ωστόσο, ο πόλεμος προσφορών έγινε στη δυσμενέστερη συγκυρία.

Απώλειες

Το 2009 οι συνολικές πωλήσεις εισιτηρίων, μέσω τουριστικών πρακτορείων, σημείωσαν μείωση κατά 16% στους προορισμούς εσωτερικού και κατά 22% στους προορισμούς εξωτερικού, σε σχέση με το 2008.

Η μείωση των τουριστικών πακέτων, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη διείσδυση των εταιρειών χαμηλού κόστους (easyJet, Germanwings) και των μεγάλων αερομεταφορέων (ΒΑ) σε πολλούς προορισμούς του εξωτερικού, είχε ως αποτέλεσμα τη συμπίεση των μεγεθών, τόσο της Aegean Airlines, όσο και της Olympic Air. Ήδη από το τέταρτο περυσινό τρίμηνο, η Aegean Airlines παρουσίασε αρνητικό EBITDA κατά 13 εκατ. ευρώ και κύκλο εργασιών 141 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 2 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Ο όμιλος της Olympic (περιλαμβάνει τις Olympic Air, Olympic Handling, Olympic Engineering) ενέγραψε, για όλη τη χρήση του 2009, αρνητικό EBITDA 76 εκατ. ευρώ.

Το πρώτο τρίμηνο, το οποίο είναι το πιο αδύναμο του έτους, η Aegean σημείωσε ζημιές προ φόρων 33 εκατ. ευρώ, ενώ η Olympic (σύμφωνα με εκτιμήσεις) περί τα 43 εκατ. ευρώ. Η συγχώνευση των Aegean και Olympic αναμένεται να εγκριθεί ως τον Σεπτέμβριο του 2010 και να ολοκληρωθεί μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 2011. Ήδη, οι δυο εταιρείες καλλιεργούν κλίμα συγχώνευσης. Μόνο έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί η τοποθέτηση ως διευθύνοντα συμβούλου της Olympic Handling, του πρώην διοικητικού διευθυντή της Aegean Ιωσήφ Μαστραντωνάκη.

Όπως είναι φυσικό, μεταξύ των εργαζομένων επικρατεί ανησυχία, καθότι η συγχώνευση των δυο εταιρειών συνεπάγεται πλεόνασμα προσωπικού. Οι δυο εταιρείες ήδη δεν ανανεώνουν συμβάσεις, κυρίως στα ξένα πληρώματα (πιλότους και τεχνικούς), ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις παραιτήσεων Ελλήνων πιλότων. Ανακατατάξεις θα γίνουν και στη διοικητική πυραμίδα, με το μάνατζμεντ να παραμένει στην Aegean και στον αντιπρόεδρο Ευτύχη Βασιλάκη.

Παρελθόν για την Olympic Air αποτελεί ο εμπορικός διευθυντής Σταύρος Δαλιάκας, ενώ θέση στο νέο εταιρικό σχήμα, πιθανότατα, δεν «περισσεύει» για το νυν διευθύνοντα σύμβουλο Αντώνη Συμιγδαλά. Και οι δυο είχαν «μετεγγραφεί» στην Olympic Air από την Aegean Airlines, κάτι το οποίο διατάραξε αρκετά τις σχέσεις των δυο εταιρειών.

Το νέο σχήμα

Το νέο σχήμα εκτιμάται ότι θα διαθέτει περί τα 50 αεροσκάφη έναντι 64. Ο στόλος αποτελείται από δύο είδη αεροπλάνων, δηλαδή Airbus 320/321 και Bombardier (ελικοφόρα). Η συγχωνευθείσα εταιρεία υπολογίζεται ότι θα κατέχει μερίδιο αγοράς 25% στις πτήσεις εξωτερικού, ενώ στο εσωτερικό θα διατηρεί δεσπόζουσα θέση, αφού ο ανταγωνισμός είναι σχεδόν αμελητέος (Athens Airways, Sky Express, Astra).

Πάντως, στην αεροπορική αγορά κυκλοφορεί σενάριο που φέρει τις Aegean και Olympic να εξετάζουν συνεργασία με τις κυπριακές Cyprus και Eurocypria, οι οποίες (με τη σειρά τους) οδεύουν προς συγχώνευση. Πέρα από το πτητικό κομμάτι, ερώτημα είναι η συγκέντρωση της αγοράς επίγειας εξυπηρέτησης. Η MIG ελέγχει κατά 100% την Olympic Handling, ενώ μέτοχοι της Aegean διατηρούν ποσοστά στη Goldair Handling. Aν για τη νέα αεροπορική εταιρεία έχει γνωστοποιηθεί η μετοχική σύνθεση (ΜIG και οικογένεια Βασιλάκη έκαστος 25,9%), αυτό δεν συμβαίνει με την Olympic Handling, ούτε έχει γίνει οποιαδήποτε αναφορά περί συγχώνευσης με τη Goldair.

Συμμαχία

Το νέο σχήμα θα είναι μέλος της Star Alliance, έπειτα από μακρά προσπάθεια της Aegean Airlines. Το σημαντικότερο άμεσο όφελος αναφέρεται στη μείωση του κόστους προμηθειών. Ως μέλος της Star Alliance, η εταιρεία αποκτά πρόσβαση σε αγορές με έντονο το ομογενειακό στοιχείο, όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και ο Καναδάς. Η διαδικασία ένταξης της Aegean στη Star Alliance διήρκεσε 12 μήνες. Η μεγαλύτερη αεροπορική συμμαχία στον κόσμο αποτελείται από 26 συνολικά αερομεταφορείς, προσφέροντας επιλογές σε πάνω από 1.000 προορισμούς και 176 χώρες, οι οποίες εξυπηρετούνται μέσω 21.000 καθημερινών πτήσεων.