Μια εξαιρετικά αναλυτική και τεκμηριωμένη μελέτη του ΙΟΒΕ, του οποίου επικεφαλής προτού αναλάβει ΥΠΟΙΚ ήταν ο Γιάννης Στουρνάρας, έρχεται να ανατρέψει το σκηνικό γύρω από την υπόθεση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Τι λέει με απλά λόγια η μελέτη;
Ότι με το σημερινό καθεστώς το δημόσιο χάνει φόρους, καθώς η κατανάλωση έχει καταρρακωθεί. Αντίθετα εάν αλλάξει το σύστημα και είτε καταργηθούν εντελώς τα κριτήρια για την επιστροφή του ΕΦΚ στην πρώτη κατοικία ή υπάρξει σημαντική διεύρυνση των κριτηρίων, τότε το δημόσιο θα αυξήσει τα έσοδά του και ταυτόχρονα θα διατηρηθούν τα οφέλη που καταγράφονται από την εξίσωση του ΕΦΚ στο θέρμανσης και το κίνησης στο μέτωπο του λαθρεμπορίου. Σε κάθε περίπτωση το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι το σημερινό σύστημα εκτός από λιγότερα έσοδα, έφερε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας να μην μπορεί να εξασφαλίσει συνθήκες θέρμανσης το χειμώνα, ενώ και περιβαλλοντικά υπήρξαν εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες.
Σενάρια
Η μελέτη εξέτασε τέσσερα σενάρια γύρω από τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης:
το πρώτο να μείνει ως έχει η κατάσταση , προοπτική που ουσιαστικά χαρακτηρίζεται ως καταστροφική (δημοσιονομικά, περιβαλλοντικά κλπ)
το δεύτερο να μειωθεί ο ΕΦΚ (πρόταση ΣΥΡΙΖΑ, Μπακογιάννη που οδηγεί σε τρύπα σε ό,τι αφορά το κομμάτι του λαθρεμπορίου)
το τρίτο μερική διεύρυνση των κριτηρίων (θετικότερο σενάριο ως προς την αύξηση των εσόδων)
το τέταρτο πρόταση ΣΕΕΠΕ να μην υπάρχει κανένα κριτήριο για την πρώτη κατοικία (θετικότερο σενάριο ως προς την αύξηση της κατανάλωσης).
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι η εφαρμογή της τρίτης και της τέταρτης λύσης οδηγούν σε αύξηση των εσόδων δημοσιονομικά και ταυτόχρονα συνεχίζουν αντιμετωπίζουν τον αρχικό στόχο της ρύθμισης που ήταν να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο όπου και υπάρχουν σαφή αποτελέσματα.
Νούμερα
Πιο αναλυτικά σύμφωνα με τη μελέτη η μείωση στην κατανάλωση για το πετρέλαιο θέρμανσης ήταν 33,8% το 2012 και 61,2% το 2013 ενώ στο πετρέλαιο κίνησης είχαμε αύξηση κατά 4,1% των φορολογημένων ποσοτήτων.
Η μελέτη επισημαίνει ότι μπορεί να αυξήθηκαν κατά 97% τα φορολογικά έσοδα από τον ΕΦΚ το 2012 (και εκτιμάται ότι θα αυξηθούν επιπλέον 23% το 2013) ωστόσο η αύξηση αυτή υπερκαλύπτεται από τη ν πτώση των εσόδων στο ΦΠΑ. Τα έσοδα από τους ΕΦΚ σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης ήταν 355 εκατ. λιγότερα και το 2013 η απόκλιση εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 473 εκατ. ευρώ.
Το μέτρο από δημοσιονομικής πλευράς δηλαδή δε χαρακτηρίζεται επιτυχημένο καθώς παρά τη μείωση του λαθρεμπορίου τα συνολικά έσοδα μειώθηκαν και απέκλιναν σημαντικά από τους στόχους.
Η μελέτη του ΙΟΒΕ εκτιμά ότι από την αύξηση της κατανάλωσης θα αντισταθμιστούν οι απώλειες από την αύξηση των επιστροφών και τη μείωση του συντελεστή του ΕΦΚ. Συγκεκριμένα σήμερα δίνονται 110 εκατ. Ευρω για επιστροφές ΕΦΚ σε δικαιούχους. Σε περίπτωση που επιστρεφόταν ο ΕΦΚ σε όλους χωρίς κριτήρια για την πρώτη κατοικία τότε το κόστος θα ήταν 300 εκατ. ευρώ. Ωστόσο τα συνολικά επιπλέον έσοδα από την αύξηση της κατανάλωσης και την αύξηση του ΦΠΑ θα είναι 330 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τη μελέτη.
Συμπεράσματα
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης:
• Η κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων πετρελαίου θέρμανσης είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική απώλεια φορολογικών εσόδων και αποκλίσεις σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού. Η χρήση άλλων πηγών ενέργειας και τα φορολογικά έσοδα που προέκυψαν από αυτή ενδέχεται να περιόρισαν κάπως τις απώλειες εσόδων.
• Οι ακούσιες συνέπειες του μέτρου συνδέονται με την περιβαλλοντική επιβάρυνση στα αστικά κέντρα, λόγω της εκτεταμένης χρήσης καυσόξυλων για τη θέρμανση των κατοικιών, η οποία αποτελεί αρνητική εξωτερική επίδραση (externality) που είναι ιδιαίτερα πιθανό να επιφέρει σημαντικό πρόσθετο κόστος στο σύστημα υγείας. Συνδέονται, επίσης, με την αύξηση της «ενεργειακής» ένδειας και την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, καθώς υπολογίσιμο τμήμα των πολιτών δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσει το ελάχιστα απαιτούμενο επίπεδο θέρμανσης στην κατοικία του.
Με βάση αυτές τις εξελίξεις προκύπτει ότι το μέτρο εξίσωσης του ΕΦΚ πρέπει να επανεξεταστεί και να βελτιωθεί.
Στο πλαίσιο αυτό η διεύρυνση ή και κατάργηση των κριτηρίων για την οικονομική ενίσχυση της κατανάλωσης αποτελούν τις καλύτερες λύσεις από άποψη δημοσιονομικής αποτελεσματικότητας: Με την κατάργηση ή με τη διεύρυνση των κριτηρίων διατηρείται ο αποκλεισμός του λαθρεμπορίου και ταυτόχρονα ενισχύονται τα έσοδα και βελτιώνονται οι συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών. Περιορίζονται επίσης οι αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στη δημόσια υγεία από την καύση βιομάζας και ακατάλληλων υλικών για σκοπούς θέρμανσης.
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι πρέπει να διατηρηθεί μόνο το κριτήριο της πρώτης κατοικίας και της επιφάνειάς της ή εναλλακτικά μπορεί εξεταστούν αλλαγές στα κριτήρια όπως : αύξηση του ορίου της αξίας ακίνητης περιουσίας που καθιστά τους καταναλωτές δικαιούχους του επιδόματος ή/και αύξηση των εισοδηματικών ορίων, δυνατότητα χορήγησης επιδόματος και για δευτερεύουσες κατοικίες, κατάργηση του τεκμηρίου αυτοκινήτων 2000 κυβικών εκατοστών. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μειωθεί δραστικά ο χρόνος απόδοσης του επιδόματος.
Αποτελέσματα
Εάν καταργηθούν πλήρως τα κριτήρια τότε από την αύξηση της κατανάλωσης τα καθαρά έσοδα από ΕΦΚ και ΦΠΑ σε θέρμανσης και κίνησης είναι υψηλότερα. Με πλήρη διεύρυνση τα καθαρά έσοδα ξεπερνούν τα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ εάν διατηρηθεί η υφιστάμενη κατάσταση τα καθαρά έσοδα θα κάτω από τα 2,2 δισ. ευρώ Εάν μειωθεί ο ΕΦΚ τότε τα καθαρά έσοδα θα είναι οριακά κάτω από τα 2,3 δισ. ευρώ, ενώ εάν διευρυνθούν τα κριτήρια τότε θα κυμανθούν λίγο πάνω από τα 2,5 δισ. ευρώ.
capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μπορείτε να σχολιάσετε ελεύθερα αρκεί τα σχόλια να μην είναι υβριστικά ή συκοφαντικά. Διαφημίσεις στην θέση των σχολίων ΔΕΝ δημοσιεύονται