Η κυριαρχία του ΅Τσάρου΅

Ρεπορτάζ : Παύλος Παπαδόπουλος από το Βήμα

Ενισχυμένος όσο ποτέ μετά τον ανασχηματισμό, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου έχει πλέον όλες τις δυνατότητες για να επιτύχει τρία μεγάλα στοιχήματα, από τα οποία θα κριθεί το πολιτικό του μέλλοναλλά και η πορεία της κυβέρνησης, η οποία επιχειρεί… 
αυτή την περίοδο «δυναμική επανεκκίνηση». Πρόκειται για την αντιμετώπιση της διευρυνόμενης υστέρησης των εσόδων και τη μείωση του ελλείμματος στο 8% του ΑΕΠ με ύφεση μικρότερη του-4%, την εκπόνηση του προϋπολογισμού του 2011 που θα περιλαμβάνει- επώδυνες στην εφαρμογή- προβλέψεις του μνημονίου και την ολοκλήρωση ως το τέλος του έτους μιας σειράς διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων – από την ενέργεια και τις μεταφορές ως τον έλεγχο των δαπανών υγείας και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Η αποστολή του δεν είναι καθόλου εύκοληαλλά η δυνατότητά του να επιβάλει τις απαιτούμενες πολιτικές είναι τώρα μεγαλύτερη αφού είναι ο μοναδικός οικονομικός υπουργός που συμμετέχει στη νέα δομή χάραξης και υλοποίησης του πολιτικού σχεδιασμού της κυβέρνησης. Στην κυβέρνηση θεωρούν σαφές ότι με τον ανασχηματισμό ο Πρωθυπουργός απέδωσε στον κ. Παπακωνσταντίνου την ισχύ ενός «τσάρου της οικονομίας», αλλά ο υπουργός Οικονομικών γνωρίζει ότι οι πάντες τον περιμένουν «στη γωνία» για να του αποδώσουν ολόκληρη την ευθύνη σε περίπτωση που τα στοιχήματα χαθούν και η χώρα εγκλωβιστεί στην ύφεση. «Η Ελλάδα στο μεταίχμιο»«Ο πολιτικός σχεδιασμός εξαρτάται σε καθοριστικό βαθμό από το κλίμα στην οικονομία» λέει προς «Το Βήμα» ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αναφερόμενος στη συμμετοχή του στην ομάδα των υπουργών που πρόκειται να συνεδριάζουν σε καθημερινή βάση υπό τον κ. Γ. Παπανδρέου και τον κ. Ι. Ραγκούση.

Ο υπουργός Οικονομικών πιστεύει- και έχει υποστηρίξει στις δύο συσκέψεις που έγιναν την Τρίτη και την Τετάρτη – ότι το πολιτικό και οικονομικό κλίμα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο μεταίχμιο. Από τη μία πλευρά κυριαρχεί η πίστη ότι η κοινωνία αποδέχεται την αναγκαιότητα των επώδυνων αλλαγών οι οποίες θα επαναφέρουν την οικονομία σε πορεία ανάπτυξης. Και από την άλλη πλευρά βρίσκεται η πεποίθηση ότι το μνημόνιο ήταν ένα μεγάλο λάθος που καταδικάζει τη χώρα στην ύφεση. Κατά τον υπουργό Οικονομικών οι δύο αντίθετες θέσεις βρίσκονται σε αντιστοιχία με την πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στο ΠαΣοΚ και στη Νέα Δημοκρατία, ενώ θεωρεί ότι από τις αποφάσεις (και την αποφασιστικότητα) της κυβέρνησης θα κριθεί το αν θα επικρατήσει η «πρώτη ανάγνωση», η οποία θεωρείται κυρίαρχη προϋπόθεση μιας συντεταγμένης πορείας για την υπέρβαση της κρίσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, το αν θα παραμείνει όρθιο το «ποδήλατο» της οικονομικής πολιτικής εξαρτάται κυρίως από τρία πεδία. Πρώτον, θεωρείται απαραίτητη η αμετακίνητη στάση της κυβέρνησης στις επερχόμενες αλλαγές στα κλειστά επαγγέλματα, στις μεταφορές και στην ενέργεια, έστω και αν σε αυτά τα πεδία υπάρχουν ακόμη πολλές γκρίζες ζώνες, ενώ δεν μπορεί να εκτιμηθεί με βεβαιότητα το σύνολο των αντιδράσεων που θα πυροδοτήσουν οι κυβερνητικές αποφάσεις. Κρίσιμο θεωρείται επίσης να επιτευχθεί έλεγχος των δαπανών στα νοσοκομεία και να μειωθούν δραστικά τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ. Δεύτερον, πρέπει να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του 2010 για το έλλειμμα του προϋπολογισμού (στο 8% του ΑΕΠ) και να συγκρατηθεί η ύφεση σε επίπεδα λίγο καλύτερα από το-4%. Παράλληλα η διευρυνόμενη υστέρηση των εσόδων, που ενδέχεται να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ ως το τέλος του έτους, πρόκειται να αντιμετωπιστεί με την εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων και την πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά και με την περαιτέρω συγκράτηση των δαπανών. Εκφράζεται έτσι η βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να υπονομευθεί η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Η «πειθαρχία των αριθμών» θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για να μεταδοθεί μήνυμα στιβαρότητας στις αγορές, να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα και να ανατραπούν οι εκτιμήσεις ξένων οίκων περί αναδιάρθρωσης του χρέους. Τρίτον, το σχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2011 το οποίο- ως προσχέδιο- θα κατατεθεί στις 4 Οκτωβρίου πρέπει να είναι στιβαρό, αξιόπιστο και να έχει περάσει από τις «εξετάσεις» των εμπειρογνωμόνων της τρόικας. Παράλληλα ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου θεωρεί εξελίξεις-κλειδιά για την αλλαγή του κλίματος την απόφαση του νορβηγικού κρατικού κεφαλαίου (sovereign fund, δεύτερου μεγαλύτερου στον κόσμο) να εκδηλώσει την υποστήριξή του στην Ελλάδα, όπως και την πρωτοβουλία της Εθνικής Τράπεζας να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της. Αλλαγή κλίματοςΗ πρωτοβουλία της Εθνικής την οποία οργανώνει ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας κ. Απ. Ταμβακάκης ενισχύει τις εκτιμήσεις ότι η αντιστροφή του κλίματος για την ελληνική οικονομία μπορεί να είναι εφικτή αφού είναι χαρακτηριστικό ότι η μοναδική φορά που η Εθνική πέτυχε αντίστοιχη αύξηση κεφαλαίου ήταν το 2005 (για την απόκτηση της Finansbank), ενώ οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα στις αγορές για την Ελλάδα (και την Εθνική) είναι κατά πολύ δυσμενέστερες. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η στρατηγική της Εθνικής, για την οποία ενημερώνονται σε τακτική βάση ο κ. Γ. Παπανδρέου και ο υπουργός Οικονομικών, στόχο έχει να φέρει κοντύτερα το άνοιγμα των αγορών χρήματος για όλες τις ελληνικές τράπεζες αλλά και να συμβάλει στην ανατροπή των συνθηκών που έχουν οδηγήσει σε τόσο χαμηλές αποτιμήσεις το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. «Αν το 20% της Finansbank αποτιμάται 1 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της αύξησης κεφαλαίου» λένε πηγές της Εθνικής «τότε καθίσταται αυτονόητο ότι η σημερινή συνολική χρηματιστηριακή αξία του ομίλου, που κυμαίνεται λίγο παραπάνω από 6 δισ., είναι υπερβολικά χαμηλή,άρα η αύξηση κεφαλαίου μπορεί να πείσει ξένους θεσμικούς να επενδύσουν εκ νέου στην Εθνικήαλλά και γενικότερα στην ελληνική οικονομία».