Στροφή σε ασφαλείς επενδύσεις με τις μεγαλύτερες Δυτικές ευρωπαϊκές αγορές να αντέχουν στις πιέσεις

Η 9η Ετήσια Έρευνα Ελκυστικότητας της Ευρώπης (European Attractiveness Survey) της Ernst & Young που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Διεθνές Επενδυτικό Συνέδριο αποκάλυψε ορισμένες έντονες αντιθέσεις σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά επενδυτικά έργα που ανακοινώθηκαν σε όλη την Ευρώπη το 2009.
Συνολικά, παρά τη βαθιά  ύφεση, η Ευρώπη παρέμεινε στο  παιχνίδι, εξασφαλίζοντας 3.303 επενδυτικά έργα, καταγράφοντας μέτρια μείωση των επενδύσεων κατά 11%. Σε επίπεδο χωρών τα αποτελέσματα παρουσίασαν έντονες διαφοροποιήσεις.
Ο Marc Lhermitte, Advisory partner στην Ernst & Young και συντάκτης της έκθεσης  εξηγεί: «Οι επενδυτές, είτε προέρχονται από το εσωτερικό της Ευρώπης είτε από το εξωτερικό, δηλαδή από τις Η.Π.Α. και την Άπω Ανατολή, εστίασαν σε ισχυρές αγορές κλίμακας. Η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη γενικά, καθώς και πολλές από τις μικρότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, καταγράφουν δραματικές μειώσεις στους αριθμούς των έργων, καθώς οι επενδυτές στράφηκαν προς μεγαλύτερες και ασφαλέστερες οικονομίες, όπως αυτές του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Γερμανίας».

Επενδύσεις  ανά κλάδο: ένα  αντιφατικό τοπίο
Σε γενικές γραμμές, οι κλάδοι που απαιτούν μεγάλες επενδύσεις ή εκείνοι που παραδοσιακά συγκεντρώνονται στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη υπέστησαν πλήγμα το 2009, όπως και οι κλάδοι που σχετίζονταν περισσότερο με την ανάπτυξη της οικονομίας. Οι επενδύσεις στους κλάδους αυτοκινητοβιομηχανίας, μεταλλευμάτων και μεταφορών μειώθηκαν σημαντικά, όπως και οι επενδύσεις στους κλάδους επαγγελματικών υπηρεσιών και λογισμικού. 
Ωστόσο, άλλοι κλάδοι –ίσως εκείνοι με τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην ύφεση– όπως τα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά και τα ηλεκτρικά προϊόντα σημείωσαν αύξηση σε ότι αφορά τους αριθμούς των έργων.
Πού πάνε οι επενδύσεις: κερδισμένοι και  χαμένοι
Οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες κρατήθηκαν σε σχετικά καλό επίπεδο, σε ό,τι αφορά τη δυνατότητά τους να προσελκύσουν εσωτερικές επενδύσεις το 2009. Οι αριθμοί των έργων στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν μόνο κατά 1%, ενώ στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 1%, 4% και 7%, αντίστοιχα.
Υπήρξαν και ορισμένοι  άλλοι που βγήκαν κερδισμένοι  σε ό,τι αφορά τα επενδυτικά έργα. Η Ρωσία, η Ουκρανία και η Τουρκία, αντιστάθηκαν στην τάση που επικράτησε στους γείτονές τους στην Ανατολική Ευρώπη, καταγράφοντας αύξηση στον αριθμό των έργων για το 2009.
Όπως είναι κατανοητό, με 4% μείωση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ το 2009, υπήρξαν και ορισμένοι μεγάλοι χαμένοι. Οι οικονομίες της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, οι οποίες ιστορικά ασκούσαν μεγάλη έλξη στους επενδυτές εκτός Ευρώπης επλήγησαν ιδιαίτερα σφοδρά το 2009 και, ως εκ τούτου, η μείωση των έργων ήταν αναμενόμενη. Οι επιπτώσεις της ύφεσης όμως ήταν εξαιρετικά ζοφερές σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Δημοκρατία της Τσεχίας, όπου οι αριθμοί των έργων μειώθηκαν συνολικά κατά 40%, καθώς οι επενδυτές αναζήτησαν τη σταθερότητα των μεγαλύτερων δυτικών οικονομιών.
Από πού προέρχονται  οι επενδύσεις: οι νέοι πελάτες της Ευρώπης
Η εικόνα ήταν επίσης ανάμεικτη σε ότι αφορά την προέλευση των έργων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, απ’ όπου προέρχεται σχεδόν το ένα τέταρτο όλων των έργων στην Ευρώπη, κατέγραψαν πτώση τόσο σε απόλυτους όσο και σχετικούς όρους, όπως και η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιαπωνία, στις οποίες αντιστοιχεί συλλογικά ένα ακόμη 25% των επενδυτικών μεγεθών.
Υπάρχουν ορισμένες  χώρες που επένδυσαν περισσότερο  στην Ευρώπη το 2009 από ό,τι το 2008 και, ειδικότερα η Κίνα, καθώς τα επενδυτικά της έργα αυξήθηκαν σχεδόν κατά 30%, από 87 σε 111. Τα κινεζικά έργα ευθύνονται επίσης για τον τρίτο μεγαλύτερο αριθμό νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη το 2009.
Προβλέπεται μέτρια βελτίωση για το 2010;
Εκτός από την ανάλυση των δεδομένων που αφορούν τα έργα για το 2009, η Έρευνα Ελκυστικότητας της Ευρώπης (European Attractiveness Survey) εξετάζει παράλληλα τις επενδυτικές προοπτικές θέτοντας ερωτήσεις σε περισσότερα από 800 στελέχη σχετικά με τις μελλοντικές τους προθέσεις.

Παρότι ένα  υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων (53%) δήλωσε ότι δεν πρόκειται να προβεί άμεσα σε περαιτέρω επενδύσεις στην Ευρώπη, ο Lhermitte εξηγεί ότι το επενδυτικό περιβάλλον εμφανίζει σημάδια βελτίωσης σε σχέση με 12 μήνες πριν.

 «Παρατηρήσαμε  σαφή επιτάχυνση στο τέταρτο  τρίμηνο του 2009 σε ό,τι αφορά  τις ανακοινώσεις έργων, καθώς  η εμπιστοσύνη των επενδυτών  βελτιώθηκε. Παρά τα τρέχοντα  προβλήματα σε σχέση με το  ευρώ, αναμένουμε ότι σε γενικές  γραμμές το 2010 θα σημειωθεί μέτρια αύξηση στον αριθμό των έργων και ότι το ποσοστό δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας θα καταγράψει τουλάχιστον σταθερή πορεία».

Ποιο  είναι το επόμενο  στάδιο για την  Ευρώπη σε όρους παγκόσμιας ελκυστικότητας;
Παρότι οι επενδυτές εξακολουθούν να θεωρούν τη Δυτική Ευρώπη ως ελκυστική περιοχή (38%) για τη διεξαγωγή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, κατατάσσοντάς αμέσως μετά την Κίνα (39%), έχουν αμφιβολίες για την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη, η οποία είχε βρεθεί στη δεύτερη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο το 2009. Φέτος, η ελκυστικότητα της περιοχής μειώθηκε από 42% σε 24%.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, οι επενδυτές συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη: Η  περιοχή θεωρείται ως η τρίτη  ελκυστικότερη τοποθεσία για τα επόμενα τρία χρόνια από το 59% των επενδυτών, ενώ τις δύο πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν η Κίνα (66%) και η Ινδία (61%).

Ο Jay Nibbe, Deputy Area Managing Partner της Ernst & Young στην περιοχή EMEIA δήλωσε: «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να θέσουν στην κορυφή της ατζέντας τους την πρόκληση του να παραμείνουν ελκυστικές για τις υφιστάμενες και τις νέες επιχειρήσεις και να αρχίσουν να σκέφτονται τα πρακτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν προκειμένου να ενθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και τις επενδύσεις. Χωρίς συγκεκριμένες και πραγματικές δράσεις, η Ευρώπη θα δυσκολευτεί ακόμη περισσότερο να διασφαλίσει τη βιώσιμη και ουσιαστική οικονομική της ανάπτυξη».

Σχετικά με την έρευνα:

Η έρευνα ελκυστικότητας της Ευρώπης 2010 της Ernst & Young βασίζεται σε μια πρωτότυπη μεθοδολογία με δύο κεντρικούς άξονες, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν:
Την «πραγματική» δυνατότητα της Ευρώπης να προσελκύει τους ξένους επενδυτές. Η εκτίμησή μας σχετικά με τα πραγματικά μεγέθη των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ευρώπη βασίζεται στο ΕΙΜ της Ernst & Young. Αυτή η αποκλειστική βάση δεδομένων καταγράφει έργα ΑΞΕ που έχουν οδηγήσει σε νέες εγκαταστάσεις και/ή στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Εξαιρώντας τις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές, παρουσιάζει την πραγματική εικόνα των επενδύσεων αναφορικά με τις κατασκευαστικές εργασίες ή τις εργασίες παροχής υπηρεσιών από ξένες εταιρείες σε όλη την ήπειρο.
Την αντίληψη που έχουν  οι ξένοι για την ελκυστικότητα  της Ευρώπης και τους ανταγωνιστές της. Ορίζουμε την ελκυστικότητα ενός τόπου συνδυάζοντας την εικόνα, την εμπιστοσύνη των επενδυτών και την αντίληψη που επικρατεί σχετικά με την ικανότητα μιας χώρας ή μιας περιοχής να παρέχει τα πλέον ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Η επιτόπια έρευνα διεξήχθη από το το Institut CSA τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο του 2010, μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 814 διεθνών υπευθύνων λήψης αποφάσεων.